Op weg naar een carrousel van vakmensen

Justin Schaufeli is vestigingsmanager van onze zusterorganisatie Jans Uitzendbureau in Apeldoorn. Martien van Reen is directeur van Bouwmensen in Apeldoorn. Samen – en met anderen – spannen zij zich in om een carrousel aan de draai te krijgen om vakmensen te vinden, te binden en te behouden voor maakwerk in de bouw en de technische industrie in de Stedendriehoek. “Werken met je handen en met geavanceerde apparatuur mag weer en is fascinerend omdat het resultaat meteen tastbaar is en direct gebruikt kan worden.”

Justin Schaufeli: ”De belangstelling is groot, maar om structureel samen te kunnen werken in een carrousel, hebben we nog een hobbel te nemen”

Wat onderscheidt Jans Uitzendbureau?

Justin Schaufeli. “Het is eigendom van Hamer, een van oorsprong technisch installatiebedrijf, bekend vanuit de brandstoftechniek. Opgericht in 1938, dus dit jaar viert het bedrijf het tachtigjarig jubileum. Hamer biedt inmiddels een breed palet aan technische oplossingen, voor automotive, industrie, utiliteit, brandstofvoorziening, chemische industrie en voedingsproducenten. De kernactiviteit concentreert zich altijd rondom technische installaties met alle dienstverlening die daarbij hoort.

Jans Uitzendbureau is zes jaar geleden opgericht, tijdens de economische crisis. Hamer kon de mensen niet plaatsen die zich aanmeldden als medewerker. Maar wilde wel de binding houden met kwalitatieve vakmensen. Dus de kandidaten voor wie er niet direct een arbeidsplaats was bij Hamer werden doorverwezen naar Jans Uitzendbureau. De uitzendkrachten konden aan de slag bij externe bedrijven in de Stedendriehoek. Inmiddels is het uitzendbureau aanvullend voor de flexibele schil bij het moederbedrijf. De verhouding ligt nu ongeveer op dertig procent uitzenden voor Hamer en zeventig procent voor andere organisaties. We zijn momenteel voor ongeveer honderd mensen actief. Het gaat om technisch uitvoerend gekwalificeerd personeel. Ze hebben een arbeidsovereenkomst bij Jans. De naam van het uitzendbureau verwijst overigens naar Fons Jans, de directeur/eigenaar van Hamer.”

Martien van Reen: ”Als wij iemand geworven hebben voor de techniek en daar enthousiast voor hebben gemaakt, dan is het zonde om hem zomaar te laten gaan als blijkt dat de bouw toch niet de beste keuze is.”

Waar staat Bouwmensen voor?

Martien van Reen: “We zijn een non-profit opleidingsbedrijf voor de bouw, dat leerlingen opleidt van niveau 1 tot en met 4. We zijn van bouwbedrijven en voor bouwbedrijven. Onze kerntaak bestaat uit het zorgen voor voldoende goed opgeleide vakmensen in de regio. Er zijn ongeveer 140 leerling/werknemers in dienst. Die plaatsen we uit bij de bedrijven die lid zijn van Bouwmensen. Dat zijn er ongeveer zestig in de Stedendriehoek en naaste omgeving. Daarnaast zijn we gestart met een klein uitzendbureau dat het behoud van vakmanschap als doel heeft.”

Wat is de actuele situatie op de arbeidsmarkt voor technisch personeel en medewerkers voor de bouw?

Martien van Reen: “Die heeft in onze regio – dat geldt trouwens ook voor andere regio’s – met demografische ontwikkelingen te maken. Hoewel dit geen krimpregio is, zie je toch dat er minder jongeren beschikbaar zijn. Dat betekent dat de toegevoegde waarde van zij-instromers groter wordt om het personeelstekort voor een deel op te lossen.”

Hoe ziet die aanpak eruit?

Martien van Reen: “Er melden zich op de huidige arbeidsmarkt veel zij-instromers aan. Die zijn vaak wat ouder en wij hadden de vooronderstelling dat zij niet aan de reguliere opleiding wilden deelnemen. Dat bleek een misvatting. De meesten geven juist de voorkeur aan een reguliere opleiding. Zo maken wij onder meer de koppeling met Bouwmensen en het uitzendbureau onder de naam ‘Vakmasters Salland Stedendriehoek’.

We willen een soort carrousel laten ontstaan. Als wij iemand geworven hebben voor de techniek en daar enthousiast voor hebben gemaakt, dan is het zonde om hem zomaar te laten gaan als blijkt dat de bouw toch niet de beste keuze is. Dus zou het fantastisch zijn als we hem dan door kunnen verwijzen naar een ander technisch bedrijf. Daarom willen we die wisselwerking op gang brengen.”

Justin Schaufeli: “De mogelijkheid tot doorverwijzing is op dit moment beperkt. Bouwmensen en Jans Uitzendbureau werken samen om initiatieven rondom de carrousel tot stand te brengen. Daarbij moeten we niet vergeten om de statushouders te vermelden. Een belangrijke groep waar veel ondernemers nog koudwatervrees bij voelen. Wij zijn bezig om een leerwerk-setting te creëren bij Hamer, waarbij de deelnemers kunnen proeven aan de techniek. Als ze metaal boeiend vinden, kunnen ze bij ons blijven. Vinden ze bij wijze van spreken hout interessanter, kunnen ze verder bij Bouwmensen.”

De vraag naar vakmensen is enorm. Staan de werkgevers al in de rij om mee te doen aan de carrousel?

Justin Schaufeli: “De belangstelling is groot, maar om structureel samen te kunnen werken in een carrousel, hebben we nog een hobbel te nemen. We werken aan een betere afstemming met UWV en de sociale diensten van de gemeenten. Die is nodig om het potentieel aan zij-instromers goed in beeld te krijgen.”

Martien van Reen: “Bovendien is er bij sommige bedrijven een verandering van mindset nodig. Daar zullen ze er aan moeten wennen dat een leerling vijftig jaar oud kan zijn en ervaring heeft opgedaan in een heel andere branche. Hij of zij neemt dus de nodige bagage mee, is bijzonder gedreven, maar moet toch het vak nog leren. Dan gaat het dus om een leerproces met andere ambities dan bij een jonge leerling.”

Justin Schaufeli: “Ik vertel graag over een toneelmeester en een voormalige cafetariahouder. Beiden hadden de bewuste keuze gemaakt om in de techniek te gaan werken. De buitenwacht denkt vaak dat een zij-instromer niets met techniek heeft. Maar zowel de toneelmeester als de cafetariahouder waren op hun eigen manier wel degelijk al met techniek bezig geweest. Dat had hun interesse gewekt om daarmee verder te gaan.”

Hoe ziet de soepel draaiende carrousel er in de nabije toekomst uit?

Justin Schaufeli: “Het zou ideaal zijn als er meerdere carrousels naast elkaar ontstaan. Met in elke carrousel vier of vijf bedrijven die in uiteenlopende technische disciplines gespecialiseerd zijn en geen concurrenten van elkaar zijn.”

Martien van Reen: “Als we dit met elkaar kunnen creëren, kan een potentiële medewerker overal even kijken om erachter te komen wat het beste bij hem past. Dan kan hij ook een keer een minder geslaagde keuze maken, voordat de vonk definitief overslaat. Zo blijft hij behouden voor het vakgebied.

We kunnen door blijven gaan met het inhuren van tijdelijke krachten uit het buitenland – vaak uit Oost-Europa. Maar de inschakeling van nieuwe Nederlanders en van mensen die graag een carrièreswitch willen maken, levert naar mijn idee een meer duurzame oplossing op.”

Bron: Driesteden business
Tekst: Toon van der Stappen
Fotografie: Evert van de Worp